Nền tảng tư tưởng của Đảng

“Nền tảng tư tưởng của Đảng là hệ thống lý luận, là cơ sở khoa học và thực tiễn về xây dựng Đảng, về nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng, về định hướng phát triển của Đảng, về mục tiêu đấu tranh cách mạng của Đảng. Một đảng chính trị (chính đảng) nhất thiết phải có một nền tảng tư tưởng riêng và không được tách rời nền tảng tư tưởng đó, trừ khi muốn biến nó thành một đảng hay một tổ chức khác.” (V.I Lenin) 

Nền tảng tư tưởng của Đảng là bộ phận quan trọng, yếu tố cơ bản trong việc tạo tiền đề cho những quyết định về hoạt động xây dựng, hướng phát triển, sinh hoạt và lãnh đạo của một Đảng. Nền tảng tư tưởng còn là cơ sở để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 

Vào tháng 6 năm 1991, Đại hội VII của Đảng đã khẳng định chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng, đồng thời nhận thức và tư duy lý luận của Đảng cũng có một bước tiến mới.

I. Chủ nghĩa Mác Lênin:

Trong Giáo trình Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam định nghĩa:  

"Chủ nghĩa Mác-Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết" khoa học của C.Mác, Ph.Ăngghen và sự phát triển của V.I.Lênin; là sự kế thừa và phát triển những giá trị của lịch sử tư tưởng nhân loại, trên cơ sở thực tiễn của thời đại; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động và giải phóng con người; là thế giới quan và phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học và thực tiễn cách mạng." 

Theo quan điểm của các Đảng Cộng sản, chủ nghĩa Mác Lênin là thế giới quan, hệ tư tưởng chính trị, hệ thống lý luận của giai cấp công nhân và nhân dân lao động; ra đời vào những năm 40 của thế kỉ XIX, học thuyết này được sáng lập bởi C. Mác, Ph. Ăngghen và được V.I. Lênin vận dụng và phát triển trong thực tiễn. Chủ nghĩa Mác Lênin được hợp thành từ ba bộ phận có mối quan hệ biện chứng chặt chẽ, thống nhất thành một hệ thống; đó là: triết học Mác Lênin, kinh tế chính trị Mác Lênin và chủ nghĩa xã hội khoa học. 

1. Triết học Mác Lênin: 

• Triết học là hệ thống tri thức lý luận chung nhất của con người về thế giới, về vị trí, vai trò của con người trong thế giới ấy. 
• Triết học Mác Lênin là hệ thống quan điểm duy vật biện chứng về tự nhiên, xã hội và tư duy - thế giới quan, phương pháp luận khoa học, cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các lực lượng xã hội tiến bộ trong nhận thức và cải tạo thế giới.  
• Triết học Mác Lênin trang bị cho con người hệ thống những khái niệm, phạm trù, quy luật làm công cụ nhận thức khoa học; giúp con người phát triển tư duy khoa học, đó là tư duy ở góc độ phạm trù và quy luật.
• Ngoài ra, C.Mác đã tạo ra phép biện chứng duy vật và đưa ra các quan điểm duy vật về lịch sử, khắc phục triệt để những hạn chế của chủ nghĩa duy vật trước đây. 

2. Kinh tế chính trị Mác Lênin: 

• Kinh tế chính trị là môn khoa học kinh tế nghiên cứu các quan hệ kinh tế để tìm ra các quy luật chi phối sự vận động của các hiện tượng và quá trình hoạt động kinh tế của con người tương ứng với những trình độ phát triển nhất định của nền sản xuất xã hội. 
• Kinh tế chính trị Mác Lênin là hệ thống tri thức về kinh tế, về sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng của cải vật chất trong xã hội
• C. Mác đã tìm ra quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thông qua học thuyết giá trị thặng dư. Đây là một học thuyết có ý nghĩa to lớn về mặt lý luận và thực tiễn.

3. Chủ nghĩa xã hội khoa học: 

• Chủ nghĩa xã hội khoa học là chủ nghĩa Mác Lênin, luận giải từ các giác độ triết học, kinh tế học chính trị và chính trị - xã hội về sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. 
• C. Mác đã luận giải một cách thuyết phục về học thuyết sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân. 

                                                                                                  

Ba bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác Lênin tuy có đối tượng nghiên cứu cụ thể khác nhau nhưng đều nằm trong một hệ thống lý luận khoa học thống nhất, và thống nhất về cả ba thuộc tính: tính khoa học, tính cách mạng và tính nhân văn cao cả. 

Sự thiên tài của C. Mác đã giải đáp được những vấn đề mà tư tưởng tiên tiến của nhân loại nêu ra và chủ nghĩa Mác đã trở thành một học thuyết khoa học cách mạng, cung cấp cho con người một thế giới quan hoàn chỉnh. Dù đã ra đời từ hai thế kỷ trước nhưng những quan điểm của C. Mác nói riêng và chủ nghĩa Mác Lênin nói chung vẫn có giá trị quan trọng và sức sống trường tồn.

Do đó, ngay từ khi mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định chủ nghĩa Mác Lênin là nền tảng tư tưởng của Đảng. Để giữ vững nền tảng tư tưởng này, Đảng ta luôn xác định rõ cần phải kiên định đi theo con đường của chủ nghĩa Mác Lênin, không ngừng phát triển cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam và tình hình thế giới. Với những thành tựu to lớn của đất nước ngày nay, không thể phủ nhận rằng việc Đảng ta quyết tâm với những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin là hoàn toàn đúng đắn. 

II. Tư tưởng Hồ Chí Minh: 

Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý báu của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi. (Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB Chính trị quốc gia Hà Nội, 2011, tr88) 

 

Hồ Chí Minh là người trung thành với học thuyết Mác Lênin, trong đó có lý luận của V.I.Lênin về Đảng kiểu mới của giai cấp vô sản, đồng thời vận dụng sáng tạo và phát triển lý luận đó vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Đối với Việt Nam, Hồ Chí Minh cho rằng: Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam là kết quả của sự kết hợp chủ nghĩa Mác Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước. Vậy nên, so với học thuyết Mác Lênin thì Hồ Chí Minh đưa thêm vào yếu tố thứ ba là phong trào yêu nước. Từ đó, chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc chính là nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, là động lực thúc đẩy, đưa cách mạng nước nhà đi đến thắng lợi. 

Bên cạnh đó, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hiện đoàn kết quốc tế, kết hợp chặt chẽ chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Đây là nguyên tắc quan trọng trong quan hệ quốc tế của Đảng Cộng sản Việt Nam, là cơ sở xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. 

Hồ Chí Minh còn có nhận thức sâu sắc trong việc xây dựng Đảng. Đó là xây dựng Đảng Cộng sản cầm quyền trong sạch, vững mạnh; xây dựng Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là chỗ dựa vững chắc để Đảng Cộng sản Việt Nam vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, dẫn đường cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân Việt Nam đi tới thắng lợi. Tư tưởng Hồ Chí Minh trường tồn bất diệt cùng với sự phát triển vững mạnh của dân tộc Việt Nam. 

Như vậy, nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam là những học thuyết, hệ thống tư tưởng được xây dựng trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc những thành tựu văn minh của tư duy nhân loại; liên tục được bổ sung, phát triển từ những kết quả nghiên cứu mới nhất của khoa học và tổng kết thực tiễn lịch sử trong nước và thế giới, cùng những dự báo khoa học về tương lai.