Đảng và Báo chí - Truyền thông

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam thực hiện cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ cơ bản, hệ trọng trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Cùng với đó, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi trọng vai trò của báo chí, truyền thông trong việc trở thành vũ khí sắc bén, góp phần tích cực và hiệu quả đấu tranh chống lại quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng giai đoạn ngày nay.

“Tuyệt đối từ bỏ chính trị là không thể được. Tất cả các tờ báo chủ trương từ bỏ chính trị cũng đều làm chính trị. Vấn đề chỉ là làm chính trị như thế nào và làm loại chính trị gì.” - C.Mác

“Trong thời đại ngày nay, không có tờ báo chính trị thì không thể có phong trào gọi là chính trị”, “Điểm xuất phát của hoạt động, bước thực tiễn đầu tiên để tiến tới các tổ chức mong muốn… phải là việc thành lập tờ báo chính trị toàn Nga. Chúng ta cần trước hết là tờ báo, không có nó thì không thể tiến hành được một cách có hệ thống cuộc tuyên truyền, cổ động hết sức có nguyên tắc và toàn diện.” - V.I.Lênin

Từ sớm, các triết gia theo quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin đã hiểu và nêu rõ vai trò và tính cần thiết của báo chí đối với hiện thực hóa chủ nghĩa Mác trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Kế thừa và phát huy quan điểm đó, Đảng ta luôn khẳng định báo chí, truyền thông là vũ khí tư tưởng sắc bén, là tiếng nói, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, là diễn đàn để nhân dân tham gia quản lý xã hội, giám sát quyền lực, là nơi truyền bá đường lối, chính sách của Đảng đến nhân dân, đấu tranh chống những tư tưởng lạc hậu, biểu hiện tiêu cực; từng bước góp phần hoàn thiện bộ máy nhà nước, pháp luật, giải quyết các vấn đề mà xã hội quan tâm.

Nguyễn Ái Quốc - vị lãnh tụ của dân tộc trên con đường lãnh đạo cách mạng Việt Nam đã rất quan tâm đến vấn đề xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng. Bản thân Người cũng là một nhà báo, nhà sáng lập và xây dựng nền báo chí cách mạng Việt. Ngày 21/06/1925, Người trực tiếp chỉ đạo xuất bản báo Thanh niên - tờ báo chính trị đầu tiên của Đảng; ngay sau đó là những tờ báo Kông Nông (1926), báo Đường Kách mệnh (1927), báo Búa Liềm (1929). Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam ngày  03/02/1930 đã thông qua một số nghị quyết về báo chí, từ đó Đảng lãnh đạo báo chí trở thành một phương tiện tuyên truyền quan trọng trong toàn bộ giai đoạn hình thành của cách mạng Việt Nam. 

         

Dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng sáng của Đảng, báo chí Việt Nam là nền báo chí do Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức và lãnh đạo, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng chính, đồng thời là lực lượng chính trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

“Báo chí - xuất bản đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các tổ chức chính trị, xã hội và là diễn đàn của nhân dân; luôn luôn đi đầu trong việc bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước”

Ngày nay, Đảng và Nhà nước luôn tôn trọng và bảo vệ quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận như một giá trị quan trọng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bao gồm quyền tự do hoạt động nghề nghiệp báo chí, truyền thông; quyền tự do tiếp cận thông tin, quyền tự do cá nhân và tổ chức được bảo vệ trước báo chí, truyền thông. Điều 25 Hiến Pháp năm 2013 quy định: 

“Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình”.

Tuy nhiên, quyền tự do báo chí không được tách rời trách nhiệm chính trị - xã hội, trách nhiệm công dân và đạo đức nghề nghiệp của cơ quan báo chí. Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ: 

“Báo chí của ta thì cần phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội”

Tư tưởng đó luôn được quán triệt trong các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về báo chí, truyền thông.

“Các cơ quan truyền thông phải thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, nâng cao tính tư tưởng, nhân văn và khoa học, đề cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, góp phần xây dựng văn hóa và con người Việt Nam” - Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương tại Đại hội XII của Đảng.

Nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhân dân về mặt thông tin, đồng thời cùng tiếp tục con đường báo chí cách mạng trong thời đại mới, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hội nhập quốc tế nhưng vẫn tuyên truyền đúng, đủ đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc đồng thời, đoàn kết hợp tác với các nước, các tổ chức quốc tế. Hạn chế đến mức thấp nhất những sai phạm, ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội từ các thông tin xấu, thông tin sai lệch trên các phương tiện báo chí, truyền thông. 

“Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước” - Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị

Chủ trương phát triển mạnh mẽ đi đôi với quản lý tốt hệ thống báo chí, truyền thông để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045, Đảng ta đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ: 

“Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại. Thực hiện tốt quy hoạch, phát triển hệ thống báo chí, truyền thông. Sắp xếp ngành xuất bản, in và phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hoá. Tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên Internet. Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị - xã hội, thuần phong mỹ tục”

Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí, truyền thông trong tình hình mới:

Trong thời đại mới, tình hình thế giới hiện nay có nhiều diễn biến phức tạp, quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh cùng với đó là cuộc cách mạng khoa học - công nghệ liên tục phát triển nhanh chóng tạo tiền đề, bước tiến lớn cho nhiều lĩnh vực, mang lại cả thời cơ lẫn thách thức cho thế giới. Xu thế truyền thông đa phương tiện, truyền thông hội tụ đa dịch vụ, cá nhân hóa thông tin… đã và đang làm thay đổi sâu sắc lối sống, các mối quan hệ xã hội, làm thay đổi cách thức quản lý, phương thức hoạt động… trong lĩnh vực báo chí, truyền thông.

Không chỉ Việt Nam mà ngay cả cộng đồng thế giới cũng đang phải đối mặt với các thách thức an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống, đặc biệt là an ninh mạng. An toàn và bảo mật thông tin trên mạng xã hội, mạng Internet ngày càng trở thành vấn đề quan trọng, đáng quan tâm và là chủ đề nóng đối với mỗi quốc gia, khu vực, với mỗi gia đình và cá nhân.

Trong những năm tới, Việt Nam sẽ bước sang một giai đoạn phát triển mới, mang tính đột phá khi phải thực hiện đầy đủ cam kết trong Cộng đồng ASEAN và WTO, vừa phải triển khai thực hiện nhiều hiệp định, hội nhập quốc tế. Tình hình kinh tế - xã hội có nhiều cải thiện nhưng cũng đứng trước không ít khó khăn, thử thách. Cùng với nhu cầu tiếp nhận thông tin từ công chúng ngày càng phát triển đa dạng, phong phú hơn nên đứng trước nhiệm vụ đổi mới công nghiệp hóa, hiện đại hóa đặt ra cho đất nước thì bộ máy nhà nước cần hoạt động chặt chẽ, sát sao hơn bao giờ hết.

Bên cạnh đó, đi kèm với những lợi ích mà công nghệ thông tin, mạng xã hội và phương tiện truyền thông đem lại thì những hệ lụy, bất lợi từ những phương tiện ấy cũng ngày một nhiều. Khi các thế lực thù địch, phản động luôn chờ đợi thời cơ, tung tin thất thiệt, sai lệch về mặt nội dung và đạo đức ngày càng tinh vi và xảo quyệt.

Đứng trước những thách thức ấy, Đảng và Nhà nước cần có những chỉ đạo cần thiết, cấp bách và quan trọng đối với báo chí, truyền thông.

• Tăng cường vai trò, trách nhiệm, năng lực của cấp ủy trong việc lãnh đạo, quản lý, phát triển hệ thống báo chí, truyền thông.

• Đổi mới, tăng cường công tác xây dựng Đảng, đề cao trách nhiệm cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan báo chí, truyền thông.

• Tiếp tục hoàn thiện hệ thống các quy định của Đảng và các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực báo chí, truyền thông.

• Thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng phẩm chất chính trị, năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp người làm báo.

• Tăng cường công tác thông tin đối ngoại, làm tốt công tác quảng bá hình ảnh đất nước, các giá trị văn hóa đặc trưng của đất nước và con người Việt Nam đến với nhân dân và bạn bè thế giới.

• Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách để quản lý mạng xã hội, các phương tiện truyền thông phi chính thống, phương tiện truyền thông nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

Tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với báo chí, truyền thông trong tình hình mới là một đòi hỏi khách quan và cấp bách của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí, truyền thông trong thời gian tới không chỉ là điều kiện, là động lực quan trọng để làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự đồng thuận xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của đất nước, mà còn bảo đảm quyền sáng tạo của báo chí, truyền thông, giúp báo chí, truyền thông hoàn thành trách nhiệm nặng nề, sứ mệnh cao cả của mình đối với đất nước, nhân dân.